Data ważności kosmetyków to jedna z najważniejszych informacji, która powinna się znaleźć na opakowaniu kosmetyków. Jest zaszyfrowana w pewien sposób, który wyjaśnimy w poniższym artykule.
Dowiesz się, jak odczytać datę ważności kosmetyków, kierując się symbolami i cyframi na opakowaniu. Poznasz podstawowe pojęcia dotyczące terminu przydatności kosmetyków, które są wymagane prawem europejskim. Uzyskasz informacje, czym różnią się od siebie oznaczenia daty ważności i jakie zależności zachodzą pomiędzy nimi.
Polecane produkty:
Data ważności kosmetyków – co mówi prawo?
Data ważności kosmetyków to obowiązkowy element informacyjny, który musi znaleźć na opakowaniu kosmetyku. Mówi o tym prawo europejskie, na które wskazuje dyrektywa Unii Europejskiej z 27 lutego 2003 roku (2003/15/EC). Widnieje w niej informacja, że producent jest zobowiązany do umieszczenia jednego z dwóch z symboli (lub obu w niektórych przypadkach) na opakowaniu preparatu kosmetycznego. Mowa tu o PAO lub Exp. Co oznaczają te symbole? Jaka jest pomiędzy nimi różnica? O tym poniżej.
Jako konsumenci posiadamy prawo do wszelkich, istotnych informacji o produkcie, który nabywamy, wymuszonych obowiązującym w Polsce prawem. Na opakowaniu kosmetyków, czy to na pojemniku, tubie, saszetce, czy kartonowym opakowaniu, znajduje się wiele ważnych z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkowania informacji.
Należą do nich m.in.:
- nazwa produktu,
- nazwa producenta,
- funkcja kosmetyku,
- ilość minimalna,
- skład INCI,
- numer partii,
- szczególne środki ostrożności,
- data ważności produktu.
Dzisiaj skupimy się na dacie ważności. Jak odczytywać symbole, które ją opisują? Sprawdźmy.
Jakie wybrać kosmetyki dla nastolatków? Na co zwrócić uwagę? Przeczytaj: Dobre kosmetyki dla nastolatków
Data ważności kosmetyków – co oznacza?
Data ważności kosmetyków oznacza zobowiązanie ze strony producenta, że kosmetyk w podanym terminie jest zdatny do użycia z zachowaniem wszystkich zasad bezpieczeństwa użytkowania. Przez wskazany na opakowaniu okres kosmetyk pozostanie stabilny i bezpieczny, co oznacza, że jego właściwości będą w pełni zachowane. Zgodnie z polskim prawem termin ważności kosmetyków może być zapisany na opakowaniach kosmetyków na dwa różne sposoby. Jakie mamy opcje zapisu i czym różnią się między sobą?
Data ważności – jak sprawdzić?
Jak już wspomniano wyżej zapis ważności kosmetyków może być dwojaki. Podstawową różnicą pomiędzy każdym z nich jest to, jaką trwałość ma dany kosmetyk. Czy możemy go używać krócej, czy dłużej niż 30 miesięcy.
- Najlepiej zużyć przed końcem lub symbol klepsydry (dotyczy kosmetyków z datą przydatności do użycia krótszą niż 30 miesięcy)
Dla produktów, których data ważności do zużycia jest krótsza niż 30 miesięcy wymagany jest zwrot „Najlepiej zużyć przed końcem:”, który powinien pojawić się w formacie dd/mm/rrrr lub mm/rrrrr. Pamiętajmy, że wymagana jest dokładna data. Jeżeli nie widzimy takiego zapisu na opakowaniu, producent jest zobowiązany do napisania, w którym miejscu na opakowaniu znajdziemy taką informację. Najczęściej taki komunikat pojawia się w takich słowach: „Najlepiej zużyć przed końcem: patrz spód opakowania.”
- PAO – Period After Opening (dotyczy kosmetyków z datą przydatności do użycia dłuższą niż 30 miesięcy)
PAO oznacza w tłumaczeniu z języka angielskiego na język polski: termin przydatności do zużycia po otwarciu. To informacja od producenta, która jest gwarancją na to, że w danym terminie kosmetyk zachowa wszystkie swoje właściwości w niezmienionej formie. Należy ją odczytywać w taki sposób: po otwarciu produkt może być bezpiecznie użytkowany, zgodnie z przeznaczeniem, przez okres podany na otwartym słoiczku, który jest właśnie symbolem PAO.
Na słoiczku podaje się liczbę miesięcy (M – z j. ang. month) lub lat (Y – z j. ang. year), przez które od momentu pierwszego otwarcia kosmetyku może być on bezpiecznie stosowany, przez określony liczbą miesięcy czas, np. 3M, 6M, 9M, 12M, 24M, 36M. To znak obowiązkowy, który musi pojawić się na kosmetykach w określonych przypadkach. Jakie to sytuacje? Symbol PAO pojawia się na kosmetykach, których trwałość wynosi powyżej 30 miesięcy. W takiej sytuacji producent nie ma obowiązku umieszczania daty minimalnej trwałości.
Jeżeli produkt posiada krótszy termin trwałości niż 30 miesięcy, wtedy na opakowaniu obligatoryjnie musi pojawić się symbol PAO i data minimalnej trwałości.
Dlaczego PAO jest istotne? Kosmetyki w procesie produkcji poddawane są rygorystycznym badaniom czystości. Zastosowane szczelne opakowania oraz środki konserwujące zapewniają produktom wysoką trwałość, przeważnie dłużej niż 3 lata. Gdy jednak zaczniemy stosować kosmetyk, po jego otwarciu formuła staje się narażona na kontakt z powietrzem, co sprzyja rozwojowi mikroorganizmów, które mogą negatywnie wpływać na kondycję naszej skóry. Dlatego w momencie otwarcia kosmetyków ich termin przydatności zmniejsza się do liczby miesięcy oznaczonej na symbolu otwartego słoiczka PAO. Jeżeli produkt stoi nieużywany możemy przyjąć, że jego ważność wynosi dłużej niż 3 lata.
- Exp. – Expiration Day (data ważności)
Exp. w tłumaczeniu z języka angielskiego na język polski oznacza po prostu datę przydatności. Jeżeli trwałość danego kosmetyku jest wyższa niż 30 miesięcy, wówczas producent nie ma obowiązku podawania daty ważności na opakowaniu. Powinien jednak umieścić oznaczenie otwartego słoiczka PAO.
Kiedy nie ma obowiązku umieszczania symbolu PAO ani daty minimalnej trwałości?
Są takie produkty kosmetyczne, na których nie muszą pojawić się te dwa symbole:
- próbki kosmetyków,
- kosmetyki jednorazowe, np. maseczki do twarzy w saszetkach do jednorazowego użycia,
- kosmetyki w aerozolu, czyli takie, których zawartość nie ma możliwości kontaktu z czynnikami zewnętrznymi, ponieważ jest hermetycznie zabezpieczona, np. dezodoranty i antyperspiranty, dezodoranty męskie,
- perfumy damskie i męskie, lakiery do włosów, czyli takie produkty, które zawierają dużą ilość alkoholu, który jest naturalnym konserwantem. W takich kosmetykach nie zachodzi ryzyko pogorszenia się jakości i bezpieczeństwa ich formuły, ponieważ są stabilne pod względem mikrobiologicznym, chemicznym i fizycznym.
Dwa symbole na opakowaniu PAO i Exp. – jak wówczas postępować?
Zdarzają się również sytuacje, gdy na opakowaniach kosmetyków znajdziemy te dwa wyżej wymienione symbole. Co wtedy? Jak się do nich stosować? Który z nich jest ważniejszy?
Symbol PAO (okres ważności po otwarciu) i Exp. (data minimalnej ważności kosmetyku) może pojawić się na produktach kosmetycznych, których data przydatności do zużycia jest krótsza niż 30 miesięcy. Co zrobić w takiej sytuacji, gdy mamy dwa symbole obok siebie na jednym produkcie? Którym z nich powinniśmy się kierować przy odczytywaniu terminu ważności kosmetyku. Dla nas, konsumentów, zawsze najważniejsza jest data ważności kosmetyku.
Kody ważności na kosmetykach – jak je rozumieć?
Przykład:
- Na kremie do twarzy widnieje informacja, że jego data ważności przypada na 20/06/2022. Krem stał na półce i jeszcze go nie otworzyłaś. Na opakowaniu widnieje również symbol PAO 3M, który wskazuje, że krem po otwarciu można stosować przez trzy miesiące. Jak wówczas postąpić? Zawsze ważniejsza jest data ważności, a to oznacza, że jeżeli krem otworzysz na przykład 18/05/2022 to bezpiecznie możesz go stosować do 20/06/2022, czyli do końca daty trwałości, mimo tego, że PAO wskazuje na to, że po otwarciu można bezpiecznie stosować produkt jeszcze przez 3 miesiące.
- Balsam do ciała posiada oznaczenie PAO 6M, a data ważności została podana 20/12/2023. Produkt po raz pierwszy otworzyłaś 10.2022. W tym przypadku należy stosować się do symbolu PAO, co oznacza, że kosmetyk powinniśmy po otwarciu używać jedynie przez 6 miesięcy, czyli do 04.2023, mimo że jego data przydatności Exp. jeszcze nie upłynęła.
Kalkulator daty ważności kosmetyków
Kalkulator ważności kosmetyków to bardzo przydatne aplikacje lub strony, które bez problemu znajdziesz w Internecie. Na takich stronach z łatwością odnajdziesz informacje, które pomogą ci odszyfrować daty produkcji zakodowane w numerach serii. Jednym z nich jest kalkulator ważności kosmetyków L’Oreal. W wybranym przez siebie kalkulatorze należy wybrać szukaną przez nas markę kosmetyków. W kolejnym kroku podajemy kod partii (batch code) lub numer partii (lot numer), który znajduje się na opakowaniu. Po wpisaniu tych danych i kliknięciu w ikonę „sprawdź”, „przelicz”, itp., następuje odszyfrowanie i dostajemy gotową informację o dacie ważności danego kosmetyku. Należy jednak pamiętać, że owa data jest jedynie orientacyjna, a nie konkretnie określona przez producenta.
Data produkcji i przydatność kosmetyków – jaka jest średnia data ważności kosmetyków i co ile je wymieniać?
Prawo unijne określa, że jeżeli ważność produktu jest dłuższa niż 30 miesięcy, producent nie ma obowiązku umieszczania informacji odnośnie daty ważności. Do najczęściej spotykanych okresów ważności po dacie produkcji należą:
- kosmetyki do pielęgnacji – minimum 3 lata,
- kosmetyki do makijażu – np. tusze do rzęs – do 6 miesięcy,
- pomadki i szminki – do 2 lat,
- kosmetyki pudrowe (cienie do powiek, pudry brązujące, róże do policzków, pudry) – do 3 lat,
- wody perfumowane – ok. 5 lat,
- kremy do opalania z filtrem UV i samoopalacze – 1 sezon.
Warto przyjąć zasadę, że kosmetyk jest ważny od trzech do pięciu lat od daty jego produkcji.
Zdrowe zasady opalania – sprawdź, jakie to są! Przeczytaj nasz artykuł: Opalanie
Jak wykorzystać przeterminowane kosmetyki? Zero waste / less waste
Remanent w naszej kosmetyczce to ważna czynność i powinniśmy ją przeprowadzać regularnie, co jakiś czas, aby sprawdzić, jak się mają nasze kosmetyki. Trzymanie ręki na pulsie, co do daty przydatności kosmetyków, wiąże się przede wszystkim z bezpieczeństwem użytkowania kosmetyków. Dzięki temu unikniemy niechcianych podrażnień czy nawet alergii. Jeżeli trafiamy na przeterminowane kosmetyki, zanim je wyrzucimy, możemy je spożytkować w inny niż przypisany przez producenta sposób, np. żel do mycia ciała lub szampon po dacie ważności sprawdzi się jako środek do mycia gąbeczek lub pędzli do makijażu lub jako płyn do prania ręcznego delikatnych tkanin. Można je również wykorzystać do mycia podłóg, blatów kuchennych czy szafek. Krem do twarzy może przydać się w pielęgnacji pięt lub do kremowania włosów. Tłusty krem świetnie odświeży i zaimpregnuje skórzane wyroby, takie jak torebki czy buty.
Dlaczego warto trzymać się daty ważności kosmetyków?
Choć dysponujemy wiedzą, jak odczytywać datę ważności kosmetyków, nie zawsze to robimy. Dość często zdarza się, że w ogóle nie zwracamy na nią uwagi i korzystamy z produktu aż do jego całkowitego wykończenia lub sprawdzamy ją dopiero wtedy, gdy zaczynamy nabierać wątpliwości, co do zdatności danego produktu. Niestety powszechne jest również dość naganne zachowanie, czyli stosowanie kosmetyków pomimo upływu ich terminu ważności. Dlaczego? Być może nie zdajemy sobie sprawy z konsekwencji lekkiego podejścia do tematu dat ważności kosmetyków? Być może nigdy wcześniej nie spotkała nas przykra sytuacja, dotycząca podrażnienia skóry, wywołanego przeterminowanym kosmetykiem? Jest wiele możliwości. Jednak warto pamiętać, że stosując konkretny kosmetyk mimo posiadania wiedzy o tym, że jego termin przydatności dawno minął, narażamy się na reakcje alergicznie, podrażnienia, zaczerwienienia skóry. Jeżeli zdecydujemy się zaaplikować krem, którego data ważności minęła, robimy to własną odpowiedzialność.
Pamiętajmy również o tym, że oprócz dat na opakowaniu naszymi najlepszymi narzędziami do sprawdzania przydatności kosmetyków są nasze zmysły. Jeżeli zauważymy, że barwa kremu, toniku czy serum się zmieniła, konsystencja się rozwarstwiła lub produkt po prostu brzydko pachnie, prawdopodobnie jest przeterminowany lub był źle przechowywany, dlatego jego właściwości zostały zatracone.
Data ważności kosmetyków to bardzo ważna informacja, do której mamy prawo, a często o niej zapominamy. Bywa również tak, że różne symbole umieszczone na opakowaniach kosmetyków mogą nas onieśmielać, co w w dalszym rozrachunku prowadzi do zniechęcenia i zaprzestania odczytywania ich znaczenia. Mam nadzieję, że ten artykuł rozwiał wątpliwości odnośnie oznaczeń dat ważności kosmetyków i otwarty słoiczek czy klepsydra nie będą już tajnym kodem.
Polecane produkty:
Źródła:
Oznakowanie kosmetyków, w: kosmopedia.org, dostępny: https://www.kosmopedia.org/regulacje/oznakowanie-kosmetykow/, dostęp 16.05.2022
Daty ważności kosmetyków: czy zawsze należy się ich trzymać? Poznaj najważniejsze fakty!, w: nabea.pl, dostępny: https://nabea.pl/pl/blog/daty-waznosci-kosmetykow-czy-zawsze-nalezy-sie-ich-trzymac-poznaj-najwazniejsze-fakty-1647959912.html, dostęp 16.05.2022
