Humektanty to substancje silnie nawilżające, które wiążą wodę w skórze, przeciwdziałając jej utracie. Należą do związków higroskopijnych, czyli takich, które posiadają bardzo dużą zdolność absorbowania wody z otoczenia i zatrzymywania jej na dłużej w warstwie rogowej naskórka.
Artykuł powstał po to, aby odpowiedzieć na podstawowe pytania:
- czym są humektanty i jakie mają właściwości,
- jaką pełnią rolę w kosmetykach,
- jakie to substancje – lista 10 przykładów.
Jeżeli do tej pory nazwa tych substancji brzmiała dla Ciebie tajemniczo, byłaś ciekawa, co oznacza, ale bałaś się zapytać, ten artykuł rozwieje Twoje wątpliwości i rozwikła znaczenie obco brzmiącego słowa.
Propozycje kosmetyków z humektantami:
Humektanty w kosmetykach – jak je rozpoznać? Jaką pełnią funkcję?
Humektanty w kosmetykach stanowią bardzo ważną grupę składników, która występuje niemal we wszystkich produktach do nawilżania skóry i włosów. A jak już wiadomo z poprzednich artykułów na naszym blogu, nawilżanie skóry pełni kluczową rolę w pielęgnacji każdego rodzaju cery i na każdym etapie życia.
To substancje, które rozpuszczają się w wodzie i bardzo dobrze się z nią łączą. Potrafią przenikać w głąb naskórka i zatrzymywać wodę w warstwie rogowej, sprawiając, że skóra pozostaje długotrwale nawilżona, miękka i elastyczna. Ponadto humektanty w kosmetykach zapobiegają wysychaniu produktów.
W kosmetykach pełnią funkcję nawilżającą, ale w odróżnieniu od emolientów, nie tworzą na skórze okluzji. Dlatego stosowanie samych humektantów może wywoływać przeciwny do zamierzonego skutek – wysuszenie i ściągnięcie naskórka. Humektanty należy stosować łącznie z emolientami, ponieważ te pierwsze wiążą wodę w naskórku i zapobiegają jej ucieczce, natomiast emolienty tworzą na skórze warstwę okluzyjną, czyli ochronny film, który otula skórę i zapobiega odparowywaniu wilgoci, pozwalając jej dotrzeć w głąb skóry.
Humektanty i emolienty powinno się stosować łącznie, dlatego też formuły kosmetyków zawierają substancje z obu grup związków chemicznych.
Dużo więcej o emolientach przeczytasz w artykule: Emolienty – co to są za składniki
Niedobór wody w naskórku bardzo źle wpływa na kondycję skóry, która staje się sucha, szorstka i narażona na podrażnienia, ponieważ warstwa hydrolipidowa jest naruszona. Nieodpowiednie nawodnienie skóry wpływa również niekorzystnie na stan włókien kolagenowych, a to z kolei przyczynia się do szybszego starzenia się skóry. Pojawiają się zmarszczki, skóra traci elastyczność i odpowiednie napięcie. Szybciej wiotczeje.
Humektanty – przykłady substancji, które znajdują się w kosmetykach
O tych składnikach potocznie mówi się „nawilżacze”, a jak już wyżej wspomniałam, to ich podstawowa funkcja.
Jestem niemal pewna, że humektanty to składniki, które stosujesz, ale nawet o tym nie wiesz. Poznaj 10 popularnych humektantów, które bardzo często pojawiają się w kosmetykach do pielęgnacji każdego rodzaju skóry: suchej, mieszanej, tłustej, dojrzałej czy wrażliwej. Każda z nich potrzebuje nawilżenia dla zdrowia i świetlistego wyglądu.
Już wiesz, czym się zajmują te silnie nawilżające substancje, więc teraz przyszedł czas, abyś poznała konkretne ich nazwy. Lista “nawilżaczy” w kosmetykach, które stosowane są we współczesnej pielęgnacji, jest długa, dlatego skupiłam się na 10 substancjach, które warto szerzej przedstawić, aby móc samodzielnie wyszukać je w składzie kosmetyków i dobrać taki produkt, którego „nawilżacze” najlepiej wspomogą pielęgnację naszej skóry.
Humektanty naturalne to przede wszystkim: kwas hialuronowy, mocznik, gliceryna, ekstrakt z aloesu, arginina, kwas mlekowy, kwas laktobionowy, niacynamid (witamina B3), panthenol (prowitamina B5).
Do nowej generacji „nawilżaczy” należy ekstrakt z korzenia lukrecji.
Do popularnych należą również cukry i skrobie (miód, glukoza i fruktoza), sorbitol, tocopherol (witamina E).
1. Kwas hialuronowy (HA – Hialuronic Acid) – jego nazwa wywodzi się od greckiego słowa hyalos – co oznacza szklisty, zatem zgodnie z nazwą to substancja przezroczysta i gęsta. Należy do grupy mukopolisacharydów (MPS) i ma taką samą budowę chemiczną zarówno w ludzkim organizmie, jak i u bakterii. HA występuje niemalże w każdym organizmie – u człowieka jest go najwięcej przede wszystkim w ciele szklistym oka, w tkance łącznej, czy przestrzeniach międzystawowych.
Kwas hialuronowy ma wysoką zdolność wiązania cząsteczek wody w skórze, dzięki czemu poziom nawilżenia jest stale utrzymywany. Z wiekiem jednak jego ilość maleje, dlatego skóra staje się mniej elastyczna, odwodniona i przesuszona. W kosmetyce najczęściej wykorzystuje się hialuronian sodowy i to od jego stężenia zależy ilość zatrzymywanej wody między włóknami kolagenowymi. Kwas hialuronowy wspomaga również przenikanie w głąb skóry innych substancji odżywczych, znajdujących się w preparacie. Wykazuje również działanie przeciwzmarszczkowe.
2. Mocznik (Urea) – to naturalnie występujący w warstwie rogowej naskórka składnik, który jest bardzo skuteczny w nawilżaniu i złuszczaniu naskórka. Minimalizuje transepidermalną utratę wody (TEWL). Wygładza i zmiękcza skórę poprzez intensywne nawilżenie. Słynie również ze swoich właściwości przeciwzapalnych i antyseptycznych. Bardzo często preparaty z mocznikiem polecane są w pielęgnacji skóry bardzo suchej, łuszczącej się.
3. Gliceryna – to jeden z najczęściej stosowanych w kosmetyce humektantów. Zaliczana jest również do najstarszych składników nawilżających. Tania w uzyskaniu – czerpie się ją przede wszystkich z roślinnych i zwierzęcych tłuszczów.
Gliceryna zmiękcza i długotrwale nawilża, ponieważ spowalnia odparowywanie wody z naskórka. Chroni przed pierzchnięciem skóry, regeneruje naskórek i łagodzi podrażnienia. Wnika do głębokich warstw skóry, wiążąc w nich wodę potrzebną do utrzymania prawidłowego poziomu nawilżenia skóry.
Glicerynę spotkamy niemal w każdym kosmetyku – począwszy od kremów, poprzez balsamy, żele, pomadki. Warto wiedzieć, że pozytywnie wpływa nie tylko na skórę, ale również na same właściwości preparatów kosmetycznych, ponieważ stosowana jako surowiec zapobiega wysychaniu produktów i ułatwia ich rozprowadzanie.
Kolejną formą skutecznego nawilżenia skóry jest olej bambassu, koniecznie przeczytaj o nim artykuł.
4. Ekstrakt z aloesu – zatrzymuje wilgoć w skórze i we włosach. Ponadto jest źródłem wielu minerałów i witamin, dzięki którym optymalnie odżywia skórę, wspomaga jej regenerację, zapewnia nawilżenie i wygładzenie. Ekstrakt z aloesu wycisza podrażnienia i zaczerwienienia, łagodzi również stany zapalne.
5. Ekstrakt z korzenia lukrecji (Glycyrrhiza Glabra) – wykazuje ogromną zdolność przenikania przez barierę warstwy rogowej naskórka. To substancja o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym. Bogata we flawonoidy i fitosterole. Bardzo dobrze nawilża skórę, uspokaja również zmiany trądzikowe. To nowy związek zaliczany do grupy humektantów, który posiada udowodnione właściwości nawilżające.
6. Arginina – to organiczny związek z grupy aminokwasów. Intensywnie nawilża i uelastycznia skórę. Wzmacnia warstwę hydrolipidową skóry i pobudza produkcję kolagenu. Ponadto przyspiesza wzrost włosów.
7. Kwas mlekowy – jest substancją naturalnie występującą w naszym organizmie. Wchodzi w skład NMF – czyli naturalnego czynnika nawilżającego skóry. Oprócz funkcji nawilżającej, pełni również wiele innych: zmniejsza zmarszczki, rozjaśnia przebarwienia skórne, łagodzi stany zapalne, pozwala utrzymać prawidłowe pH.
Wykazuje działanie przeciwtrądzikowe, złuszczające martwe komórki naskórka i antyseptyczne. Kosmetyki do higieny intymnej najczęściej zawierają kwas mlekowy. Pojawia się on także w preparatach do pielęgnacji skóry wrażliwej, podrażnionej i suchej.
8. Kwas laktobionowy – jest mocnym humektantem. Należy do grupy kwasów polihydroksylowych PHA. Kwasy AHA mają podobne funkcje, jednak są znacznie mocniejsze. Kwasy PHA działają zdecydowanie łagodniej, nie powodując podrażnień i zaczerwienień.
Kwas laktobionowy wiąże wodę w naskórku i zapobiega jej utracie. Stymuluje wytwarzanie kolagenu i elastyny, nawilża skórę intensywniej niż gliceryna. Działa przeciwzapalnie i zmiękczająco. Doskonały jako pomoc w walce z trądzikiem różowatym. Pokochają go również cery wrażliwe i naczynkowe, ponieważ kwas laktobionowy uszczelnia ścianki naczyń krwionośnych.
9. Niacynamid – to trwała forma witamina B3 o różnorodnym zastosowaniu. Jej korzystne działanie na skórę tłustą, mieszaną, suchą, dojrzałą, naczynkową czy wrażliwą, zostało potwierdzone wieloma badanami. Pełni funkcję “nawilżacza” i antyoksydantu. Jest bardzo dobrze tolerowany. Pobudza wytwarzanie ceramidów, czego skutkiem jest wzmocnienie warstwy lipidowej naskórka. Skóra pozostaje dłużej nawilżona i elastyczna.
Kosmetyki z niacynamidem wygładzają drobne zmarszczki, poprawiają koloryt skóry, zmniejszają przebarwienia i zapobiegają tworzeniu się nowych. Ponadto niacynamid działa ujędrniająco, ponieważ stymuluje również produkcję kwasu hialuronowego. Reguluje wydzielanie sebum, zmniejsza pory i działa przeciwtrądzikowo.
10. Panthenol (prowitamina B5) – to humektant o silnym działaniu nawilżającym i wygładzającym skórę, który dodatkowo ma właściwości łagodzące stany zapalane i przyspieszające gojenie się ran. Panthenol wspomaga regenerację uszkodzonego naskórka i sprawia, że skóra odzyskuje elastyczność i miękkość.
Z łatwością wnika w naskórek i włosy, gdzie przemienia się w aktywną witaminę B5. Wykorzystywany nie tylko w pielęgnacji skóry, ale również włosów i paznokci, które stymuluje do wzrostu. Stosowany w kosmetykach jako substancja zapobiegająca wysychaniu preparatów.
Kolejną formą skutecznego nawilżenia skóry jest olej bambassu, koniecznie przeczytaj o nim artykuł.
Humektanty – produkty, które je zawierają. Pielęgnacja skóry i włosów
Produktów z humektantami jest niezliczona ilość. Poniżej przedstawiam kilka nich. Dwa z nich oprócz „nawilżaczy” zawierają dodatkowe substancje czynne, wspomagające ich działanie i uzupełniające właściwości produktu.
- Mohani Natural Spa kwas hialuronowy 3% w żelu 50 ml – to czysty humektant, który zawiera trzy rodzaje cząsteczek kwasu hialuronowego – najmniejsze przenikają w głąb naskórka, gdzie wiążą cząsteczki wody, natomiast większe cząstki działają na powierzchni skóry i zapobiegają utracie wody. Trójaktywny kwas można stosować w pielęgnacji skóry i włosów. Polecany jest do skóry odwodnionej, ze zmarszczkami, podrażnionej, a także wrażliwej. Można stosować go samodzielnie lub dodawać do ulubionych kremów.
-
Nacomi – hydrolat aloesowy (80 ml) – podobnie jak produkt powyżej można go stosować w pielęgnacji skóry i włosów. W przypadku tej drugiej opcji doskonale sprawdzi się jako podkład przed olejowaniem włosów. Ponadto hydrolat przywraca równowagę kwasowo-zasadową skóry, łagodzi podrażnienia (na przykład po depilacji) i regeneruje naskórek. Idealny do pielęgnacji każdego rodzaju skóry, przede wszystkim suchej, delikatnej, podrażnionej i dojrzałej.
-
Anwen kokos i glinka (maska do włosów niskoporowatych 200 ml) – zawiera humektanty w postaci kwasu hialuronowego, gliceryny i panthenolu, które intensywnie nawilżają włosy i je regenerują. Dzięki zawartości oleju kokosowego i babassu maska odżywia i uelastycznia włosy. To maska PEH, ponieważ zawiera proteiny, emolienty i humektanty.
Więcej o równowadze PEH w pielęgnacji włosów już niebawem w artykule na blogu.
Humektanty a emolienty
Rozpatrując osobno humektanty i emolienty, można jasno stwierdzić, że te dwie substancje wzajemnie się potrzebują, a nasza skóra i włosy powinna je otrzymywać w odpowiednich dawkach i najlepiej w tym samym czasie, bezpośrednio po sobie, dzięki czemu efekt dogłębnego nawilżenia będzie utrzymany.
Te substancje zatrzymują nawilżenie w głębi skóry, natomiast emolienty zabezpieczają skórę przed utratą wilgoci i domykają humektanty. W pielęgnacji włosów należy najpierw zastosować „nawilżacze”, a następnie emolienty, które zapobiegną odparowaniu wilgoci. W przeciwnym razie działanie humektantów może spowodować skutek odwrotny do zamierzonego i zamiast nawilżyć włosy, przesuszy je, bo woda odparuje.
Podobnie dzieje się w pielęgnacji skóry. Stosując na przykład kwas hialuronowy w żelu, nakładamy go na uprzednio stonizowaną skórę twarzy, a następnie aplikujemy od razu, zanim kwas hialuronowy całkowicie wyschnie, emolienty pod postacią olejów lub kremów nawilżających. Emolienty w nich zawarte stworzą na skórze okluzję, czyli film ochronny, który zabezpieczy wilgoć i uchroni skórę przed wysuszeniem.
Podsumowując, omawiane dzisiaj substancje odgrywają niezwykle ważną rolę w kompleksowej i świadomej pielęgnacji. Bez nich nasze starania o nawilżoną, miękką i zdrową skórę nie przyniosą spodziewanych efektów, dlatego układając plan pielęgnacji, należy poszukiwać kosmetyków, które je zawierają i dobierać odpowiednio do wymagań swojej skóry.
Wszelkie hydrolaty aloesowe są świetne i uniwersalne!