Antyoksydanty w kosmetykach to substancje, które neutralizują negatywny wpływ wolnych rodników, gdy te, pojawiają się w nadmiernej ilości. Przeciwutleniaczami jest wiele dobrze Ci znanych składników, przede wszystkim pochodzenia roślinnego, choć na liście znajdują się również niektóre pierwiastki. Czym są antyoksydanty, wolne rodniki i działanie antyoksydacyjne?
Sposób użycia:
- Antyoksydanty w kosmetykach – czym są?
1.1. Wolne rodniki – czym są i jak wpływają na skórę?
1.2. Czym jest działanie antyoksydacyjne?
1.3. Antyoksydanty w kosmetykach – przykłady
1.4. Najsilniejsze antyoksydanty w kosmetykach - Antyoksydanty w kosmetykach – zastosowanie
2.1. Antyoksydanty na włosy
2.2. Antyoksydanty na skórę
2.3. Antyoksydanty w kosmetykach – najlepsze kosmetyki
2.4. Antyoksydanty w kosmetykach: najlepsze kosmetyki z witaminą C
2.5. Antyoksydanty w kosmetykach: najlepsze kosmetyki z witaminą E
2.6. Antyoksydanty w kosmetykach: najlepsze kosmetyki z koenzymem Q10
Antyoksydanty w kosmetykach – czym są?
Antyoksydanty (przeciwutleniacze) to naturalne substancje, które hamują lub opóźniają proces utleniania innych substancji. Inaczej, antyoksydanty mogą “wymiatać” wolne rodniki, dzięki czemu chronią przed procesami starzenia, a w niektórych przypadkach mogą je nawet odwracać. Właściwościami podobnymi do przeciwutleniaczy charakteryzują się enzymy, jednak ich skuteczność zależy od bardzo wielu czynników. Nim przejdę dalej, kilka słów o samych wolnych rodnikach, bo nie taki diabeł straszny…
Wolne rodniki – czym są i jak wpływają na skórę?
Wolne rodniki to reaktywne formy tlenu i azotu, które pojawiają się jako produkty normalnych procesów biochemicznych, takich jak oddychanie czy procesy zapalne. Uczestniczą w procesach skurczu mięśni, regulacji napięcia naczyniowego, wydzielaniu hormonów czy biorą udział w usuwaniu leków z organizmu.
W pewnych sytuacjach, gdy równowaga pomiędzy procesami prooksydacyjnymi i antyoksydacyjnymi zostaje zaburzona, uwolniona zostaje nadmierna ilość wolnych rodników. Znane jest to jako stres oksydacyjny. Powstaje on wskutek zanieczyszczenia środowiska, palenia papierosów czy pod wpływem promieniowania słonecznego. Pierwotnym źródłem wolnych rodników są mitochondria, gdzie tlen powinien być redukowany do wody. Zdarza się jednak, że około 1-3% elektronów zostaje uwolnionych, powodując powstanie anionorodnika ponadtlenkowego. Sam nie jest jednak zbyt reaktywny, ale uczestniczy w tworzeniu wtórnych reaktywnych form tlenu: nadtlenku wodoru (H2O2) lub rodnika hydroksylowego (OH•). Ten drugi uchodzi za najbardziej toksyczny wśród wolnych rodników, który niszczy strukturę DNA. To z kolei jest pierwszym krokiem do pojawienia się między innymi procesu starzenia. Ok, koniec chemii.
Wolne rodniki nieustannie “atakują” nasze organizmy, a w przypadku skóry, musi ona znosić działanie czynników zewnętrznych, które prowadzą do stresu oksydacyjnego. W jaki sposób wolne rodniki wpływają na skórę?
- zaburzenie aktywności melanocytów – zmniejsza się zdolność skóry do ochrony przed promieniowaniem UV,
- osłabienie systemu immunologicznego – skóra staje się bardziej podatna na działanie bakterii, wirusów i czynników środowiskowych,
- zmniejszenie ilości fibroblastów (komórek odpowiedzialnych za produkcję kolagenu i elastyny) – skóra traci jędrność.
Są to tylko przykłady, ponieważ negatywny wpływ wolnych rodników na skórę objawia się na wiele sposobów, między innymi przez nasilenie stanów zapalnych, zaczerwienienie, większa wrażliwość czy przesuszenie.
Szukasz produktu z wysoką zawartością beta- karotenu? Sprawdź jak działa olejek marchewkowy!
Czym jest działanie antyoksydacyjne?
Wspomniana wcześniej równowaga między prooksydanami a antyoksydantami oznacza, że te drugie hamują stopień oksydacji cząsteczek, prowadząc do przekształcenia się rodników w nieaktywne pochodne. Antyoksydacyjny układ ochronny to rozbudowany system naprawczy, który uniemożliwia inicjację reakcji utleniania, a także naprawia powstałe już uszkodzenia. W jego składzie znajdują się zmiatacze wolnych rodników, enzymy antyoksydacyjne i antyoksydanty prewencyjne. Dzięki nim ograniczona zostaje produkcja wolnych rodników, a powstałe przekształcane są w tlen lub wodę.
Antyoksydanty w kosmetykach – przykłady
Jak wspomniałam wyżej, wiele substancji powszechnie stosowanych w kosmetykach ma działanie antyoksydacyjnie. Ich funkcje obejmują także wiele innych procesów, dzięki którym uzyskujemy pożądany efekt: gładką, nawilżoną i jędrną skórę. Jakich substancji powinnaś szukać w składzie?
Antyoksydanty w kosmetykach:
- witamina A i prowitamina A
- witamina C,
- witaminy z grupy B (pantenol – prowitamina B5, niacyna – witamina B3),
- witamina E,
- koenzym Q10,
- kwas lipoikowy,
- fenole,
- polifenole,
- selen,
- karotenoidy,
- retinoidy (retinol, retinal i kwas retinowy oraz β-karoten),
- kwasy organiczne (kwas mlekowy, kwas glikolowy, kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, kwas winowy, kwas migdałowy, glukonolakton, kwas laktobionowy, kwas salicylowy),
- beta-glukany,
- miedź,
- roślinne regulatory wzrostu (kinetyna i zeatyna),
- flawonoidy.
Najsilniejsze antyoksydanty w kosmetykach
Jednym z najpowszechniejszych antyoksydantów stosowanych w kosmetykach jest witamina E. Wchodzący w jej skład α-tokoferol jest najbardziej aktywną formą tokoferoli, które wchodzą w skład witaminy E. Mimo że α-tokoferol jest bardzo dobrym antyoksydantem, jest bardzo niestabilny w obecności tlenu lub światła. Dlatego w kosmetykach używany jest octan α-tokoferolu – bardziej stabilna forma. Sam nie ma właściwości antyoksydacyjnych, jednak w skórze ulega biokonwersji do formy aktywnej. Witamina E działa przeciwstarzeniowo i ochronnie, poprawia nawilżenie i wygładzenie skóry. W połączeniu z witaminą A działa fotoprotekcyjnie, działając nawet silniej, niż filtry przeciwsłoneczne.
Witaminę E znajdziesz w składzie wielu olejów, zawiera ją:
- olej arganowy,
- olej sojowy,
- olej kukurydziany,
- olej słonecznikowy,
- olej rzepakowy,
- olej z czarnej porzeczki,
- olej z kiełków pszenicy.
Dużą popularnością cieszą się kosmetyki z witaminą C, czyli kwasem askorbinowym. W komórkach pełni funkcję antyoksydacyjną i fotoprotekcyjną, dzięki czemu redukuje objawy fotostarzenia. Podobnie jak w przypadku witaminy E, witamina C również w postaci czystej jest składnikiem nietrwałym. Dlatego w kosmetykach stosowane są jej stabilne formy, zdolne do transformacji w kwas L-askorbinowy.
Koenzym Q10 jest składnikiem wielu kosmetyków przeciwstarzeniowych. Jego stężenie takich preparatach zwykle wynosi poniżej 1%. Co ciekawe jego syntetyczny analog – idebenon (wprowadzony do użycia pod nazwą Prevage) ma aktywność fotoprotekcyjną i antyoksydacyjną od witaminy E, witaminy C i samego koenzymu Q10. Ma to związek z wielkością cząsteczki – jest ona mniejsza, dlatego łatwiej penetruje skórę.
Grupa związków znanych jako fenole i polifenole ma również kilka substancji, które wykazują działanie antyoksydacyjne. Wyróżnić należy tu przede wszystkim procyjanidyny i inne polifenole znajdujące się w pestkach czerwonych winogron. Ich sumaryczna aktywność antyoksydacyjna jest większa niż witaminy C i E razem wziętych.
Kwas linolowy – pielęgnacja cery w każdym wieku.
Antyoksydanty w kosmetykach – zastosowanie
Każdego dnia nasz organizm ma do czynienia z wolnymi rodnikami i skutecznie działa na rzecz zachowania równowagi w ich usuwaniu. Gdy równowaga ta zostaje zaburzona, wolne rodniki przyczyniają się do pogarszania kondycji organizmu. Negatywny wpływ wywierają również na skórę, przyspieszając proces jej starzenia. Antyoksydanty w kosmetykach mogą w znaczącym stopniu go spowolnić, dlatego należy zwracać uwagę na skład wybranych kosmetyków.
Antyoksydanty w kosmetykach związane są głównie z działaniem przeciwstarzeniowym, choć wpływają również na inne funkcje skóry. Skóra starzejąca się stopniowo traci białka podporowe – elastynę i kolagen. Staje się przez to cienka, luźna, a zmarszczki stopniowo się pogłębiają. Twarz traci objętość. Zmniejsza się ilość gruczołów łojowych, co skutkuje pogorszeniem się jej zdolności do utrzymania wilgoci. Stres oksydacyjny wpływa również na kondycję włosów i skóry głowy.
Antyoksydanty na włosy
Antyoksydanty ograniczają wpływ wolnych rodników pośrednio także na włosy. Ze względu na to, że wiele zależy od kondycji skóry głowy, negatywny wpływ wolnych rodników z czasem obserwowany jest również jako osłabienie włosów. Antyoksydanty zawarte w produktach takich jak odżywki do włosów mogą pomóc wzmocnić cebulki włosów, poprawić nawilżenie skóry głowy i przywrócić jej prawidłowe funkcjonowanie. Warto również regularnie przeprowadzać olejowanie włosów olejami, które w składzie mają właśnie antyoksydanty.
Antyoksydanty na skórę
Efekty stosowania antyoksydantów na skórę są widoczne szybciej niż na włosach. Dzięki nim stanie się ona gładsza, bardziej jędrna, a zmarszczki ulegną spłyceniu. Antyoksydanty mogą cofnąć niektóre z problemów wynikających z nadmierną ekspozycją na wolne rodniki (palenie papierosów, opalanie). Po jakie kosmetyki warto sięgać?
Antyoksydanty w kosmetykach – najlepsze kosmetyki
Poniżej lista kosmetyków, których skład opiera się na działaniu witaminy C, witaminy E lub koenzymie Q10. Są to propozycje łatwodostępne i w większość bardzo popularne. Inne są unikalną kompozycją wzbogaconą o oleje roślinne i składniki wspierające ich działanie.
Antyoksydanty w kosmetykach: najlepsze kosmetyki z witaminą C:
- Paese serum olejowe z witaminą C 10% (15 ml) – zawiera stabilną witaminę C w stężeniu 10%, a także olej z dzikiej róży, olej z nasion baobabu, olej z opuncji figowej, skwalan i wiele więcej. Bardzo dobrze wyrównuje koloryt cery, a przy tym szybko się wchłania. Produkt warto stosować na skórze dotkniętej przebarwieniami, szarej i zmęczonej.
- Soraya Just Glow złuszczający tonik rozświetlający z witaminą C i kwasem glikolowym (150 ml) – to połączenie witaminy C i kwasu glikolowego w lekkiej formie o zapachu cytrusów, zielonego jabłka i granatu. Aromatyczna formuła ma niskie pH 4, dlatego przywraca równowagę skórze i pozostawia ją przyjemnie oczyszczoną, dodatkowo zwężając pory.
- Bielenda Supremelab Energy Boost eksfoliujuąca maska z kwasami i witaminą C (50 g) – jedna z najpopularniejszych serii kosmetyków od Bielenda oparta jest właśnie na witaminie C. Maska rozjaśnia przebarwienia, ujednolica koloryt skóry, a także złuszcza martwe komórki naskórka. Produkt skutecznie chroni również przed fotostarzeniem.
- Miraculum Asta. Plankton C Serum-balsam pod oczy (20 ml) – również w pielęgnacji skóry pod oczami należy stosować antyoksydanty. Produktem, który doskonale się sprawdzi jest delikatny balsam od Miraculum. Zawiera 97% składników pochodzenia naturalnego, dlatego działa delikatnie i jest dobrze tolerowany przez skórę. Zawiera witaminę C, olej z pestek winogron, skwalan i astaplankton, który jest bogatym źródłem mikroelementów, soli mineralnych i protein.
- Bielenda Blueberry C-TOX krem pianka nawilżająco-rozświetlający (40 g) – bogatym źródłem antyoksydantów jest borówka amerykańska. W tym kremie zastosowane olej z jej nasion, który działa antyoksydacyjnie. Dodatkowo poprawia elastyczność skóry, wygładza ją i delikatnie redukuje przebarwienia.
Antyoksydanty w kosmetykach: najlepsze kosmetyki z witaminą E:
- Mel Skin Odmładzający krem do cery dojrzałej z koenzymem Q10 i witaminą E (50 ml) – działa silnie liftingująco, dzięki czemu skutecznie redukuje zmarszczki. Witamina E i koenzym Q10 nie tylko poprawiają jędrność skóry, ale i usuwają nadmiar wolnych rodników, chroniąc przed stresem oksydacyjnym.
- Ziaja Krem pod oczy z witaminą E (15 ml) – ma lekką, delikatną formułę skoncentrowaną na działaniu ujędrniającym. Świetnie nawilża i zmniejsza oznaki zmęczenia, które są szczególnie widoczne właśnie na delikatnej skóry wokół oczu.
- Floslek Lip Care pomadka z witaminami A,E i C – skóra ust również narażona jest na działanie wolnych rodników, dlatego zadbaj o nią z odpowiednim produktem. Pomadka Floslek nie tylko zapewnia uczucie nawilżenia i natłuszczenia, ale także chroni. Oparta jest na działaniu trzech witamin, które wspólnie odżywiają i poprawiają kondycję skóry ust.
- Nivea Mleczko kosmetyczne z witaminą E i ekstraktem z lotosu (200 ml) – przeznaczone jest do codziennego oczyszczania skóry twarzy. Usuwa makijaż i zanieczyszczenia, a zawarta w składzie witamina E doskonale sprawdzi się w pierwszej fazie pielęgnacji. Produkt odświeża, a także działa w równowadze z naturalnym mikrobiomem skóry, który również chroni ją przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych.
- iossi A+E+C witaminowy koktajl pod oczy z retinolem oraz witaminami E i C (10 ml) – witamina A stymuluje syntezę kwasu hialuronowego, witamina C chroni przed przedwczesnym starzeniem, a witamina E podnosi zdolność skóry do wiązania wody. Te trzy składniki są niezbędne w pielęgnacji skóry każdego typu.
Antyoksydanty w kosmetykach: najlepsze kosmetyki z koenzymem Q10:
- Conny Q10 Essence Mask wzmacniająca maseczka w płachcie Koenzym Q10 (23 g) – to produkt inspirowany azjatyckimi rytuałami pielęgnacyjnymi. Zawiera koenzym Q10, który spowalnia procesy starzenia. Produkt ujędrnia skórę i przeznaczony jest do pielęgnacji skóry w każdym wieku.
- Eveline Koenzym Q10 & Kozie Mleko (50 ml) – działa wzmacniająco i błyskawicznie odbudowuje skórę. Poza koenzymem Q10 zawiera także witaminy i kwas hialuronowy, dzięki którym pozwala długotrwale utrzymać nawilżenie w skórze.
- Ava aktywator młodości z koenzymem Q10 (30 ml) – to skoncentrowana dawka koenzymu Q10 w formie przyswajalnej w 100% przez skórę. Przywraca jej jędrność, odbudowuje, spłyca zmarszczki i drobne linie, a także chroni przed promieniowaniem UV i zanieczyszczeniami środowiska.
- Nivea Q10 Ukojenie przeciwzmarszczkowy łagodzący krem na dzień SPF15 (50 ml) – to właśnie marka Nivea odpowiedzialna jest za wypromowanie koenzymu Q10 jako składnika niezbędnego w kosmetykach odmładzających. Krem ten jest jednym z wielu produktów, które ujędrniają, regenerują i działają silnie przeciwzmarszczkowo.
- Fitomed Mój Krem No.3 odżywczo-energizujący do cery suchej i dojrzałej (55 g) – zawiera witaminy A, E i F, koenzym Q10 i naturalne oleje. Dzięki temu delikatnie natłuszcza skórę i tworzy barierę ochronną, jednocześnie zapobiegając odparowywaniu wody z naskórka.
Antyoksydanty w kosmetykach to składniki, które spełniają również inne funkcje. Dzięki nim można zredukować negatywny wpływ wolnych rodników na skórę i cofnąć część niekorzystnych zmian. Należy jednak pamiętać, że pielęgnacja oparta na antyoksydantach jest wsparciem w walce o zdrowszą i młodszą skórę, podstawą jest jednak odpowiednia dieta i to od niej zależy najwięcej.
Źródła:
- Substancje przeciwstarzeniowe w kosmetykach – znaczenie w przeciwdziałaniu starzenia skóry, Ewa Moliszewska, Aspekty starzenia się organizmu cz. I (pp.171-186)
- Źródła powstawania i oddziaływanie środowiskowe wolnych rodników, dr Monika Karbarz, Zeszyty Naukowe SGSP Nr 40.
- Wolne rodniki tlenowe a mechanizmy obronne organizmu, Arkadiusz Czajka, Nowiny Lekarskie 2006, 75, 6, 582–586.
- Starzenie się organizmu a stres oksydacyjny oraz zmniejszona sprawność systemów naprawczych, Aleksandra Michalak, Jakub Krzeszowiak, Iwona Markiewicz-Górka, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej (online), 2014; 68: 1483-1491.
