Mydlnica lekarska to roślina, która posiada wiele cennych właściwości nie tylko pielęgnacyjnych, ale również leczniczych. W jakich kosmetykach ją znajdziemy? Jakie ma zastosowanie i dlaczego należy na nią uważać? Te i inne ciekawe aspekty wykorzystania tej rośliny w kosmetyce i nie tylko omówimy w poniższym tekście.
Spis treści:
- Mydlnica lekarska – czym jest i jak wygląda?
- Mydlnica lekarska – właściwości lecznicze
- Mydlnica lekarska w kosmetyce – zastosowanie
3.1. Mydlnica lekarska na włosy – jak działa?
3.2. Mydlnica lekarska szampon domowy – jak zrobić?
3.3. Mydlnica lekarska – mydło naturalne - Mydlnica lekarska – skutki uboczne
Polecane produkty:
Mydlnica lekarska – czym jest i jak wygląda?
Zanim jednak przejdziemy do wskazania na konkretne cechy i właściwości tej rośliny, odpowiemy na pytanie, jak wygląda mydlnica lekarska. To gatunek rośliny wieloletniej, która występuje w Europie, Azji i Afryce Północnej. W Polsce jest rośliną pospolitą, która może być również specjalnie uprawiana. Mydlnica lekarska ma prostą łodygę, która jest wzniesiona, naga i walcowata. Posiada liście eliptyczne, z niewielkimi włoskami, zaostrzone na końcach. Kwiaty są duże, różowe lub białe i pachną bardzo przyjemnie. To wytrzymała roślina, która bardzo dobrze znosi suszę i piaszczyste podłoże. Najlepiej rośnie w półcieniu lub w miejscach mocno nasłonecznionych. Dość szybko się rozprzestrzenia, jeżeli tylko posiada odpowiednie warunki do wzrostu.
To roślina trująca, która zawiera sporą dawkę saponin. Dawkowana doustnie wywołuje wymioty i rozstrój żołądka. Nie należy również leczyć ran produktami z tym składnikiem.
Mydlnica lekarska – właściwości lecznicze
Znana już w średniowieczu ze swoich licznych właściwości prozdrowotnych najczęściej była wykorzystywana jako antidotum na kiłę, szumy uszne czy dolegliwości bólowe w klatce piersiowej. W medycynie ludowej korzystano z jej dobroczynnych właściwości wspomagających pracę nerek, wątroby i śledziony.
Mydlnica lekarska mimo swoich drażniących właściwości posiada liczne zastosowania lecznicze jako surowiec zielarski, który zawiera ok. 5% saponin, glikozydów, węglowodanów i soli mineralnych. Musi być stosowana pod okiem lekarza. Pomaga przy zapalaniu tchawicy i oskrzeli. Działa wykrztuśnie. Normalizuje poziom cholesterolu i ułatwia wchłanianie związków, które są trudno przyswajalne, np. żelaza i wapnia.
W ziołolecznictwie najczęściej wykorzystuje się suszony korzeń tej rośliny lub kłącza, które zbiera z roślin 2 lub 3-letnich. Takie kłącza mają już wystarczającą ilość saponin. Wiosną lub jesienią wykonuje się zbiory, które suszy się w temperaturze 40 – 50 st. Celsjusza. Warto wiedzieć, że naziemne części rośliny mają niewielkie właściwości lecznicze. Najczęściej stosuje się napary lub wywary z mydlnicy, które leczą choroby układu oddechowego. Substancje czynne występujące w mydlnicy lekarskiej rozrzedzają wydzielinę i wspomagają produkcję śluzu w drogach oddechowych.
Czy wiesz, że…
stosowanie wszelkich preparatów ziołowych należy skonsultować z lekarzem, ponieważ ich przyjmowanie może zaburzać działanie stosowanych leków. Zioła to cenne rośliny, jednak mogą przynieść więcej szkód niż korzyści, jeżeli stosuje się je bez wiedzy na temat ich działania. Kobiety w ciąży i karmiące piersią szczególnie powinny uważać na wszelkiego rodzaju zioła niewiadomego pochodzenia. W tych przypadkach zioła należy przyjmować jedynie za zaleceniem lekarza i pod jego nadzorem.
Mydlnica lekarska w kosmetyce – zastosowanie
Mydlnica lekarska wykorzystywana jest w kosmetyce do produkcji mydła i produktów do prania. Wywary z korzeni mydlnicy bardzo mocno się pienią nawet bardziej niż klasyczne mydło. Nic w tym dziwnego, skoro łacińska nazwa tego ziela Saponaria officinalis wskazuje nam źródło takiego działania, bowiem człon „sapo” oznacza mydło. Oprócz tego saponiny są łagodniejsze dla skóry niż tradycyjne mydła, ponieważ jej nie wysuszają i nie wywołują alergii u osób ze szczególnie wrażliwą i reaktywną skórę.
Jakie składniki aktywne zawiera mydlnica (korzeń i kłącze)?
- saponiny triterpenowe,
- flawonoidy,
- cukry,
- żywice,
- witaminę C,
- olejki eteryczne.
Czym są saponiny? To naturalne związki chemiczne, które pełnią rolę detergentów. Działają również antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Hamują rozwój grzybów. Saponiny wytwarzają mocno pieniący się roztwór, który skutecznie obniża napięcie powierzchniowe wody, co sprawia, że chętnie wykorzystywane są w środkach piorących i czyszczących. Z uwagi na te właściwości znajdują zastosowanie w kosmetykach i produktach stosowanych w przemyśle, na przykład w produkcji gaśnic pianowych.
Napar z Saponaria officinalis wspomaga leczenie wielu zmian skórnych, takich jak: świąd, egzema czy łojotokowe zapalenie skóry. Cera trądzikowa również skorzysta z antybakteryjnych właściwości mydlnicy. Niegdyś stosowano mydlnicę również do płukania jamy ustnej, jednak zaprzestano takiego wykorzystywania tej rośliny z uwagi na to, że przyjmowanie saponin w zbyt dużych dawkach ma działanie toksyczne.
- Sprawdź: Fitomed żel do cery tłustej Mydlnica Lekarska (200 g), który oczyszcza skórę, ale nie narusza warstwy hydrolipidowej. Zapobiega nadmiernemu przetłuszczaniu się skóry. Działa antybakteryjnie i regenerująco. Łagodzi podrażnienia i wycisza zaczerwienienia.
Obecnie mydlnica znajduje zastosowanie w kosmetykach do mycia twarzy, takich jak żele do mycia twarzy, które sprawdzą się w pielęgnacji cery trądzikowej, tłustej, mieszanej i wrażliwej. Mydlnica reguluje wydzielanie sebum, działa ściągająco na rozszerzone pory i skutecznie oczyszcza skórę.
Ekstrakt z Saponaria officinalis znajdziemy również w niektórych płynach do higieny intymnej, ponieważ działa on bakteriobójczo, wzmacnia warstwę ochronną skóry i pozwala zachować prawidłowe pH skóry.
- Sprawdź: Fitomed Żel ziołowy do higieny intymnej Mydlnica Lekarska (200 g), który zawiera łagodne saponiny zapewniające delikatny efekt myjący. Żel idealnie sprawdzi się na co dzień. Składniki aktywne to również wyciąg z babki lancetowatej i kory dębu, które działają antybakteryjnie, łagodzą podrażnienia i pozwalają zachować odpowiednie pH skóry.
Naturalne składniki w pielęgnacji? Sprawdź, jak działa skrzyp polny
Mydlnica lekarska na włosy – jak działa?
Z uwagi na właściwości pianotwórcze roślina ta znalazła zastosowanie w produkcji szamponów do wrażliwej skóry głowy, do przetłuszczającej się skóry głowy, z tendencją do łupieżu czy nadmiernego wypadania włosów. Na rynku znajdziemy szampony z mydlnicą lekarską marki Fitomed.
- Sprawdź: Fitomed Szampon do włosów suchych i łamliwych Mydlnica Lekarska (500 g), który posiada łagodną formułę, skutecznie pielęgnującą włosy suche i normalne. Zawiera wyciąg z korzenia mydlnicy lekarskiej, która jest bogata w naturalne substancje pieniące się, czyli saponiny, które oczyszczają skórę, zmiękczają włosy, normalizują wydzielanie sebum i przyspieszają gojenie się niewielkich ranek. Wyciągi z ziela skrzypu polnego i szyszek chmielu niwelują świąd skóry, przeciwdziałają łupieżowi i wzmacniają cebulki włosów. Szampon ziołowy nawilża skórę głowy i regeneruje włosy. Przywraca im blask, elastyczność i miękkość.
Mydlnica lekarska szampon domowy – jak zrobić?
Proces przygotowania szamponu do włosów z mydlnicą lekarską w warunkach domowych nie należy do najtrudniejszych, więc jeżeli lubisz eksperymentować z rożnymi formulacjami kosmetyków, spróbuj stworzyć domowy szampon z mydlnicy lekarskiej. Potrzebny ci będzie na pewno suszony korzeń mydlnicy. Jeżeli już go zdobędziesz ze sprawdzonego sklepu zielarskiego, wykonaj kilka kolejnych kroków, które dzielą cię od własnoręcznie zrobionego szamponu na bazie mydlnicy lekarskiej.
- Zalej wysuszony korzeń tej rośliny wrzątkiem i odstaw do ostygnięcia.
- Po upływie określonego czasu, aż napar będzie letni, przecedź go przez sito.
- Do powstałego naparu możesz dodać odpowiednie dla wymagań skóry głowy składniki, takie jak rumianek, pokrzywa, skrzyp i inne.
- Gotowy szampon z mydlnicy lekarskiej przechowuj przez 1 do maksymalnie 3 miesięcy.
- Szampon z mydlnicy doskonale oczyszcza skórę głowy, a jednocześnie jej nie podrażnia. Rewitalizuje włosy i odbija je od nasady, nadając im większą objętość i puszystość. Doskonale sprawdzi się w pielęgnacji włosów potrzebujących regeneracji po drażniących zabiegach chemicznych, takich jak farbowanie włosów czy rozjaśnianie.
Mydlnica lekarska – mydło naturalne
Jak sama nazwa omawianej rośliny wskazuje, znajduje ona zastosowanie w produkcji naturalnych mydeł. Nazywana „pieniącym się zielem” świetnie sprawdzi się w wytwarzaniu ekologicznych mydeł bez mocnych detergentów. Mydło na bazie mydlnicy i innych składników, takich jak, np. masło shea, oliwa z oliwek, skwalan czy olej ze słodkich migdałów łagodnie oczyszcza skórę, zapewniając gładkość i miękkość.
Mydlnica lekarska do prania? Owszem, może być również stosowana jako mydło do prania delikatnych materiałów szczególnie jedwabiu i wełny. Pojawia się również jako naturalny detergent w płynach czyszczących różne powierzchnie, takie jak podłogi, blaty, armatura.
Pokrzywa na włosy – dowiedz się więcej o ziołowej kuracji dla pięknych włosów
Mydlnica lekarska – skutki uboczne
Należy pamiętać, że dziennie można przyjąć doustnie maksymalnie 1,5 g mydlnicy. W przeciwnym razie zawarte w niej saponiny mogą wywołać niepożądane skutki terapii. Do najczęściej zgłaszanych należą: wymioty, nudności, biegunka czy inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Choć mydlnica wykazuje działanie toksyczne w dużych dawkach, warto zdawać sobie sprawę z tego, że saponiny są związkami trudno przyswajalnymi przez nasz organizm, dlatego do zatrucia dochodzi niezwykle rzadko. Nie zmienia to jednak faktu, że należy być ostrożnym w stosowaniu naparów z dodatkiem mydlnicy. Jak już wspomniano wcześniej to roślina, która nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.
Kosmetyki z mydlnicą lekarską służą oczyszczaniu skóry przy zachowaniu jej optymalnego pH. Zmiękczają i nawilżają skórę. Pozwalają kontrolować wydzielanie sebum. Z właściwości “pieniącego ziela” mogą skorzystać osoby o każdym typie skóry. Nawet te, które unikają klasycznego mydła.
Polecane produkty:
Źródła:
Mydlnica lekarska, w: wikipedia.org, dostępny: https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Mydlnica_lekarska, dostęp 07.02.2023
